Verleden en toekomst komen samen in vernieuwd Joods Museum in hartje Brussel
Het Joods Museum van België zal grondig worden gerenoveerd en verbouwd. Ans Persoons, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed bevestigt dat urban.brussels een stedenbouwkundige vergunning daarvoor verleende aan Beliris. De binnenruimtes krijgen een volledig nieuwe indeling en komt er ook een nieuwe scenografie. De bestaande gevel en haar historische elementen blijven behouden. Een hedendaagse belvedere zal het gebouw niet alleen een nieuwe identiteit geven, maar ook een nieuwe eyecatcher in de stad worden. De architectenbureaus Tab Architects, Barozzi Veiga en Barbara Van der Wee ontwierpen dit prachtproject, Brusselse als laureaten van een wedstrijd die door de bouwmeester werd begeleid.
Een hedendaags, veilig museum dat deel uitmaakt van de wijk en openstaat voor de stad
Het Joods Museum situeert zich tussen de Marollen en de Zavelwijk. Het huidige gebouw wordt grondig onder handen genomen, met onder meer een heropbouw van het gebouw aan de Minimenstraat. Dat biedt de kans om een functioneel, emblematisch project uit te werken dat aan de nieuwe noden en veiligheidsnormen voldoet. Enerzijds komen er ruimtes en voorzieningen die het museum het digitale tijdperk inbrengen. Anderzijds zal het museum een uithangbord worden voor de Belgische hedendaagse architectuur.
De Brusselse bouwmeester organiseerde, samen met het Joods Museum van België en Beliris, een architectuurwedstrijd. In november 2020 vond de selectie plaats. Beliris analyseerde de kandidaten in overleg met Philippe Blondin, de voorzitter van het museum, en de Brusselse bouwmeester. De bureaus Tab Architects, Barozzi Veiga en Barbara Van der Wee kwam als winnaar uit de wedstrijd. Sindsdien werkten ze een concreet project uit.
Dat streeft drie doelstellingen na: architectuur die bij de omgeving aansluit, samenhang met de historische context en een zo functioneel mogelijke museuminrichting. Van bij aanvang kozen de architecten voor een weloverwogen wederopbouw. Deze keuze werd gebaseerd op de structurele schade aan het gebouw, veiligheidsoverwegingen, brandpreventie, achterhaalde energieprestaties, de toegankelijkheid, het gebrek aan doorstroming en de bestaande ruimtes die niet aangepast waren aan huidige en toekomstige museumprogramma’s. Het gebouw werd in 1902 ontworpen om er een Duitstalige school in onder te brengen. Het was dan ook niet geschikt voor een ambitieus project. Het huidige project moet zorgen voor een performant gebouw dat niet alleen als museum, maar ook qua toegankelijkheid, comfort en hedendaagse programmatie uitblinkt. Door de opmerkelijke gevel en haar bouwkundige en historische kenmerken te behouden, slagen de architecten erin om het gebouw harmonieus in de wijk in te passen en terzelfdertijd een hedendaags karakter te geven.
Concreet komen er zes verdiepingen die elk bijna 250 m² groot zijn. De bezoekers zullen vlot door de ruimtes kunnen bewegen. Brandpreventie en veiligheid krijgen prioritaire aandacht. De benedenverdieping zal niet meer gescheiden zijn van de wijk. Drie grote etalages, als knipoog naar de vroegere boetieken, zullen een wisselwerking met de voorbijgangers opwekken. Er komt een grote foyer met een winkel, een patio met een café aan de achterkant en een overdekte verbinding met een groendak naar het tweede gebouw. Onder het gebouw en de patio komt een zaal van 250 m² voor tijdelijke tentoonstellingen. Op de eerste tot en met de vijfde verdieping komt de permanente tentoonstelling. De inrichting zal eenvoudig en flexibel zijn, in de lijn van de scenografie van het museum. Dankzij een geoptimaliseerde verlichting en temperatuur- en vochtigheidsregeling zullen archieven, voorwerpen, kostbare boeken en kunstwerken optimaal worden bewaard.
Het gebouw krijgt er een nieuw volume dat een prachtig panorama over Brussel zal bieden. Deze nieuwe belvedere zal te zien zijn vanaf de straat en wordt een hedendaagse aanvulling van de neoklassieke gevel.
Het nieuwe museum zal optimale energieprestaties en meer comfort bieden. Groendaken, duurzame materialen en onderhoudsgemak zijn andere troeven van het project.
Beliris, de Federatie Wallonië-Brussel en het Joods Museum van België financieren dit museumproject samen. Dit architectuurproject combineert erfgoedelementen en hedendaagse thema's en volgt de visie van het museum om zich open te stellen als een culturele, artistieke, levendige en dynamische plaats die kennis en begrip van de Joodse geschiedenis, religie en culturen bevordert via tentoonstellingen die toegankelijkheid voor iedereen.