De gemeentelijke vzw’s

We spreken over een gemeentelijke vzw als de gemeente:  

• in de algemene vergadering of de raad van bestuur van die vzw over de meerderheid van de zetels of stemmen beschikt, of 
• het structurele tekort of het vereffeningspassief van de vzw op zich neemt.

Dit is wel een of-ofverhaal: een vzw mag deze twee voorwaarden niet cumuleren.

Beslissen meerdere gemeenten om samen een vzw op te richten? Dan is dat een meergemeentelijke vzw, waarvoor gelijkaardige regels gelden als voor de gemeentelijke vzw's.

De gemeente kan een vzw elke opdracht toevertrouwen die ze van gemeentelijk belang acht. Het mogen wel geen opdrachten zijn die tot de intrinsieke bevoegdheden van gemeentes behoren, zoals handhaving van de openbare orde of het bijhouden van de registers van de burgerlijke stand.

De gemeente mag een opdracht van gemeentelijk belang alleen aan een vzw toevertrouwen als ze kan aantonen dat die vzw de opdracht efficiënter vervult dan de diensten van het gemeentebestuur of een autonoom gemeentebedrijf.

Dekken gemeentelijke subsidies het budget van de gemeentelijke vzw voor meer dan 50%?  Dan moeten de vzw en de gemeente een overeenkomst sluiten die bepaalt welke taken de vzw opneemt, welke middelen de gemeente aan de vzw ter beschikking stelt en via welke indicatoren de resultaten worden geëvalueerd.

Zoals elke vzw bestaat een gemeentelijke vzw uit een algemene vergadering, waarin alle effectieve leden van de vzw zetelen, en een raad van bestuur.

Door de openbare aard van de vzw moeten bepaalde algemene belangen worden gegarandeerd:

• minstens één derde van de leden van de raad van bestuur wordt aangewezen door de algemene vergadering op voordracht van de gemeenteraad of van de vertegenwoordigers van de gemeenteraad in de algemene vergadering;
• de raad van bestuur mag niet voor meer dan twee derde bestaan uit leden van hetzelfde geslacht;
• er zetelt één (of meerdere) vertegenwoordiger(s) van de oppositie in de raad van bestuur;
• bij elke volledige vernieuwing van de gemeenteraad wijst de nieuw geïnstalleerde gemeenteraad de vertegenwoordigers van de gemeente in de algemene vergadering aan;
• er zijn regels vastgelegd om belangenconflicten bij de bestuurders van de vzw te voorkomen.

De gemeente kan binnen een gemeentelijke vzw ook met elke publiek- of privaatrechtelijke rechtspersoon samenwerken, voor zover de gemeente over de meerderheid van de stemmen beschikt, op zijn minst in de algemene vergadering.