Het richtplan van aanleg Defensie: een nieuwe duurzame wijk en een landschapspark op de vroegere NAVO-site

De uitgestrekte Defensie-site beslaat een oppervlakte van ongeveer 90 hectare langs de Leopold III-laan en bevindt zich voor een deel in het Brussels Gewest (gemeenten Evere en Brussel-Stad) en voor een deel in het Vlaams Gewest (gemeente Zaventem). In mei 2017 werd de site door de verhuizing van de NAVO vrijgemaakt. Sindsdien maakte Defensie ook haar voornemen bekend om haar nieuwe hoofdkwartier op te trekken aan de Leopold III-laan. Dat biedt de gelegenheid om dit gebied en de directe omgeving ervan te ontwikkelen en deze stadstoegang zodoende te herwaarderen. Het is de bedoeling om deze locatie te bestemmen voor het nieuwe hoofdkwartier van Defensie, een grootstedelijk landschapspark van meer dan 45 hectare, economische activiteiten, woningen en openbare voorzieningen. Citydev zal een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van dit gebied, waar meer ruimte moet komen voor productieactiviteiten.

De terreinen zijn vandaag eigendom van Defensie. Momenteel is er een tijdelijke Europese school gevestigd en wordt er het proces over de aanslagen gevoerd. Het richtplan zal op middellange en lange termijn worden uitgevoerd. Dat zal geleidelijk gebeuren, project per project.

Een ambitieus gemeenschappelijk kader van Brussel en Vlaanderen voor de ontwikkeling van de site

Zoals het Brussels Gewest en het Vlaams Gewest waren overeengekomen, hebben hun respectieve bestuurlijke diensten, namelijk perspective.brussels en het Departement Omgeving, op een vernieuwende en voorbeeldige manier samengewerkt om een gemeenschappelijk kader voor de ontwikkeling van de site en de directe omgeving ervan uit te tekenen.

Dat heeft geresulteerd in een ontwerp van RPA aan Brusselse kant en een ontwerp van GRUP (Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan) aan Vlaamse kant. Het GRUP is op 14 juli in eerste lezing door de Vlaamse regering goedgekeurd.

Met hun gecoördineerde aanpak voor meer dan 200 hectare aaneengrenzende open ruimten leggen beide gewesten de basis voor de creatie van een unieke groene long in het noordoosten van de hoofdstad. De toekomstige beboste omgeving zal op een ecologische manier worden ontwikkeld en toegankelijk zijn voor de buurtbewoners, wandelaars en fietsers.

Perspective.brussels laat zich voor deze opdracht bijstaan door een multidisciplinair team, bestaande uit het architectenbureau XDGA, de landschapsarchitecten van Michel Desvigne Paysagistes, Tractebel en E-biom.

Voor de inrichting van de site zijn vier hoofddoelstellingen naar voren geschoven:

• De open ruimten in het gebied tot hun recht laten komen en met elkaar verbinden door een grootstedelijk landschapspark van meer dan 45 hectare (waarvan 15 hectare op Brussels grondgebied) aan te leggen;
• Vorm geven aan een grootstedelijk netwerk voor actieve mobiliteit met nieuwe verbindingen tussen de Groene Wandeling en de fiets-GEN-routes;
• Een nieuwe duurzame en gemengde wijk langs de Leopold III-laan tot stand brengen, gebaseerd op een groene omgeving van hoge kwaliteit;
• De economische dynamiek in dit gebied, dat dankzij zijn ligging op de corridor naar de luchthaven zeer aantrekkelijk is, consolideren en versterken met 150.000 m² economische activiteiten (mix van tertiaire en productieactiviteiten) en 50.000 m² voorzieningen, diensten, winkels en horeca.

In het ontwerpplan wordt ook voorgesteld om na te gaan of het zinvol zou zijn om in een omgeving met groene en gezellige open ruimten aan te sturen op de oprichting van kantoorgebouwen met eigenschappen waar internationale bedrijven die geïnteresseerd zijn in deze strategisch belangrijke stadstoegang tussen de Europese Wijk, de hoofdzetel van de NAVO en de luchthaven, naar op zoek zijn.

Het ontwerp van RPA zal dit najaar in samenhang met het GRUP aan een openbaar onderzoek worden onderworpen. De documenten zullen beschikbaar zijn op de website van perspective.brussels, op papier en bij de gemeentebesturen.