Nieuwe mechanismen om de strijd tegen leegstand op te drijven

Het openbaar beheersrecht bestaat al sinds 2003. Het systeem biedt gemeenten en OCMW’s de mogelijkheid om leegstaande of ongezonde woningen tijdelijk in beheer te nemen en deze te renoveren. Vervolgens kunnen ze deze tegen een verlaagde huurprijs verhuren gedurende een periode van negen jaar en de renovatiekosten via de huurgelden terugbetaald krijgen. Het openbaar beheersrecht kan vrijwillig worden uitgeoefend met instemming van de eigenaar van het onroerende goed, of gedwongen, wanneer de eigenaar nalatig is.

De procedure om het openbaar beheersrecht te activeren wordt verduidelijkt en versterkt zodat elke stap van de procedure uitvoerbaar is voor openbare beheerders maar ook begrijpelijk is voor eigenaars die deze maatregel mogelijk opgelegd krijgen.

De eigenaar zal het beheer van zijn eigendom pas vervroegd kunnen overnemen nadat:

• hij/zij het saldo heeft betaald van de kosten die de openbare beheerder in het kader van de openbare inbeheername heeft gemaakt (procedures en renovatiewerken);
• er een eerste huurder een huurovereenkomst heeft ondertekend tegen een huurprijs overeenkomstig het barema van de SVK’s.

Gedurende de hele periode van het openbaar beheer stemt de huurprijs overeen met de huurprijs die een SVK zou hanteren. Ook als de eigenaar het beheer van het goed vervroegd overneemt, blijft de huurprijs negen jaar geplafonneerd, te tellen vanaf de inbeheername.

De openbare beheerder zal gedurende de hele huurreguleringsperiode een voorkooprecht krijgen op het pand dat in openbaar beheer genomen is.

Brussel Huisvesting heeft een multidisciplinair team (juristen, architecten, beheerders van werken, enz.) om de openbare beheerders (gemeenten, OCMW’s) te ondersteunen bij hun verschillende acties om leegstaande woningen opnieuw op de markt te brengen (in openbaar beheer nemen, bevel tot stopzetting van de leegstand, voorkooprecht, onteigening). Brussel Huisvesting krijgt ook de mogelijkheid een bevel tot stopzetting uit te vaardigen en gebruik te maken van het openbaar beheersrecht.

In het kader van huisvestingscontracten zal elke gemeente daarnaast over een door het gewest betaalde VTE beschikken om deze woningen op de huurmarkt te brengen.

De verdeling van de opbrengst van de boetes in verband met leegstand is ook herzien om het openbaar beheersrechtsfonds te spijzen. Deze maakt het mogelijk leningen toe te kennen aan openbare beheerders om panden die ze in beheer nemen te renoveren.

Naast de nieuwe cel 'Renovatie' zal de cel 'Controle' van de gewestelijke dienst voor leegstaande woningen verder gaan met het identificeren van woningen die verondersteld worden leeg te staan.

Als het pand inderdaad leeg staat, wordt het toegevoegd aan een gewestelijke inventaris van leegstaande woningen, zoals ook bepaald in de nieuwe ordonnantie, en zal er een procedure worden geopend voor een administratieve sanctie.

Deze procedure werd eveneens aangepast om nieuwe criteria van vermoeden van leegstand toe te voegen en de verdedigingsmiddelen te verduidelijken als men een verwittiging voor leegstand ontvangt.