Een studie uitgevoerd door Brussel Mobiliteit in 2020 onthult de vele afleidende gedragingen achter het stuur:
- een op de vijf Brusselaars gebruikt regelmatig zijn telefoon zonder handsfree-kit om te bellen, zowel in de auto (21%), op de motor of scooter (21%), als op de scooter (20%). Dit gedrag treft ook één fietser op zes (16%).
- 8% van de Brusselse automobilisten geeft toe dat ze vaak hun telefoon gebruiken om berichten te versturen, sociale netwerken te raadplegen of andere soortgelijke activiteiten uit te voeren. Dit cijfer stijgt tot 17% bij motor- en scooterrijders, 13% bij scooterrijders en 11% bij fietsers.
- één op twee Brusselaars gebruikt zijn telefoon tijdens het stappen, een gedrag dat gevaarlijk kan worden, vooral bij het oversteken van zebrapaden.
Het is vermeldenswaard dat deze praktijken vooral wijdverspreid zijn onder jonge gebruikers.
De risico's
De reactietijd van een geconcentreerde bestuurder is ongeveer 1 seconde. Deze tijd neemt echter aanzienlijk toe als de bestuurder afgeleid is.
Afhankelijk van de snelheid hebben 3 seconden onoplettendheid van de bestuurder een aanzienlijke impact op de afstand die een voertuig aflegt.
Het ontvangen van een bericht op je smartphone leidt al tot 3 seconden onoplettendheid, waarin de afleiding zowel visueel (kijken naar het scherm) als cognitief (denken aan de inhoud van het bericht) is. Als je het bericht beantwoordt, wordt de afleiding ook fysiek (het typen van het antwoord).
Die paar seconden onoplettendheid staan gelijk aan tientallen meters rijden zonder op de weg te letten. Ga maar na.
Het risico op een ongeval is naar schatting 3 tot 23 keer hoger wanneer de telefoon achter het stuur wordt gebruikt, zelfs met een handsfree set. Gemiddeld verhoogt telefoneren de reactietijd met 20 tot 40%.
Voetgangers, fietsers en steppers zijn betrokken
Voor voetgangers is het gebruik van een telefoon tijdens het oversteken van de weg niet specifiek verboden door de verkeersregels, maar het kan wel worden bestraft als het tot een gevaarlijke situatie leidt. Een botsing veroorzaakt door onoplettendheid kan grappig lijken. De duizenden video's op internet getuigen hiervan. Kijk op van je mobiele telefoon als je de weg oversteekt. Je zorgt ervoor dat de weg vrij is en dat anderen je kunnen zien.
Fietsers worden beschouwd als bestuurders van een “voertuig” en moeten zich dus aan dezelfde regels houden als automobilisten. Het is dus ten strengste verboden om je gsm te gebruiken tijdens het fietsen. Toch stuurt 11% van de fietsers in Brussel regelmatig berichten tijdens het fietsen.
Dit verbod geldt ook voor speedpedelecs en bromfietsen.
Hoewel de wet het gebruik van een hoofdtelefoon tijdens het fietsen niet verbiedt, raden we deze praktijk sterk af, omdat het de aandacht kan verminderen en de veiligheid van fietsers in gevaar kan brengen.
In 2022 zal een reeks nieuwe regels het gebruik van elektrische steps op de openbare weg regelen. Door hun zelfbedieningsverhuur zijn ze een voertuig bij uitstek. Net als andere gemotoriseerde voertuigen mag hun snelheid niet hoger zijn dan 25 km/u. Bij deze snelheid kan afleiding leiden tot een ongeval met ernstige gevolgen.
Net als elke andere bestuurder mag de gebruiker van een elektrische step zijn smartphone niet in de hand houden. Houd hem in uw zak en richt uw aandacht op de weg.
Wat zegt de wet?
De verkeersregels verwijzen hoofdzakelijk naar twee soorten afleiding:
- De telefoon: artikel 8.4 bepaalt dat “tenzij zijn voertuig stilstaat of geparkeerd is, een bestuurder geen mobiele telefoon mag gebruiken terwijl hij deze in zijn hand houdt”.
- Andere vormen van afleiding: artikel 8.3 stelt dat “alle bestuurders geschikt moeten zijn om een voertuig te besturen, over de vereiste fysieke kwaliteiten moeten beschikken en de nodige kennis en vaardigheden moeten bezitten. Hij moet te allen tijde in staat zijn alle manoeuvres uit te voeren waarvoor hij verantwoordelijk is en moet te allen tijde het voertuig of de dieren waarmee hij rijdt onder controle hebben.
Sancties
Ongeoorloofd gebruik van mobiele apparaten tijdens het rijden, op je schoot of op de passagiersstoel wordt beschouwd als een overtreding van de derde graad. U kunt direct een boete krijgen van € 174.
Als de bestuurder wordt gedagvaard voor de politierechter, kan de rechter zelfs boetes opleggen variërend van €240 tot €4.000, met de mogelijkheid om de rijbevoegdheid in te trekken.
De boetes zijn nog hoger voor jonge bestuurders die hun rijbewijs minder dan twee jaar hebben.
Tips
Door een paar eenvoudige gewoonten aan te nemen, kunt u zich concentreren op de weg en uzelf en andere weggebruikers beschermen.
Schakel alle afleidingen uit: zet je telefoon op stil, vliegtuig of niet storen en leg hem buiten handbereik.
Gebruik applicaties die oproepen blokkeren: deze blokkeren oproepen en berichten terwijl u rijdt om afleiding te verminderen.
Stop om een bericht te sturen of te navigeren: stop om een bericht te schrijven of je GPS in te stellen in plaats van dit te doen tijdens het rijden.
Gebruik stemcommando's spaarzaam: stemcommando's en handsfree communicatie zijn handig, maar kunnen ook afleiden, dus gebruik ze voorzichtig.
Bel de persoon met wie u praat terug als hij/zij zegt dat hij/zij aan het rijden is: stop het gesprek en spreek af wanneer hij/zij u kan bellen.