Ondernemerschap ondersteunen: zko's en kmo's

Om iedereen te steunen die durft te ondernemen en zich waagt aan deze vernieuwende businessmodellen om onze economie om te schakelen naar een duurzame toekomst gaat de Regering verder met haar doelstelling tot administratieve vereenvoudiging. Daarbij zal ze de Small business Act actualiseren tot een ondersteunende tool voor alle ondernemers die hen verankering biedt in de economische transitie. 

Deze denkoefening moet aansluiting vinden bij de evaluatie van de verschillende Business Passes. Hieraan zijn meerdere doelstellingen verbonden:

• Alle ondernemingen ondersteunen en in iedere levensfase begeleiden bij het kiezen voor vernieuwende en voorbeeldige economische modellen op sociaal en milieuvlak. 
• Een ondernemersvriendelijke omgeving tot stand brengen, en dan in de eerste plaats voor het transitieondernemerschap, voor alle fasen van het ondernemerschap tot de transitie, ongeacht zijn businessmodel (oprichting, stabilisering, overdracht, omschakeling naar economisch voorbeeldige modellen, ondernemingen in moeilijkheden). In samenhang met doelstelling 1.1 dienen meer bepaald begeleidings- en financieringsmechanismen van ondernemingen versterkt te worden tot economische modellen die kunnen gelden als voorbeeld op sociaal en milieuvlak. Dat houdt ook in dat de door de overheid opgeworpen juridisch-administratieve barrières uit de weg worden geruimd op basis van duidelijke prioriteiten zodat een vernieuwende en scheppingsvriendelijke omgeving kan ontstaan die het ondernemerschap bevordert in dienst van de transitie (naar het model van CIREDE). 
• De toegang tot financiering vergemakkelijken. Deze nieuwe strategie vereist een zorgvuldige evaluatie van de thematiek rond de toegang tot financiering, die kritiek blijft voor ondernemers, en dan vooral tijdens de opstartfase. 
• De diversiteit bij ondernemers en ondernemingen ondersteunen met een beleid dat erop gericht is een steeds verscheidener publiek aan te spreken. De Regering zal haar actie concentreren om het vrouwelijk ondernemerschap te ondersteunen. 

Handel en ambachten zijn van doorslaggevend belang voor de dynamiek in een stad. De Regering maakt van de buurthandel en de heropleving van de wijken een prioriteit. Er wordt een sterke band gecreëerd tussen steun aan handel en ambacht enerzijds en de ontwikkeling van een industrie 4.0 anderzijds. (Onder meer door middel van de uitbouw van een kleine stedelijke productie die zich kan ontwikkelen dank zij synergiën tussen kringloopwinkels, recyclageplekken en fablabs). De Brusselse industrie moet als deel van het stedelijk weefsel ten volle inzetten op een circulair beleid dat tegemoetkomt aan de lokale behoeften zonder voorbij Strategie Go4Brussels 2030 14 te gaan aan het behoud, de modernisering en de reconversie van bestaande activiteiten. 

Een centrale waarde in het sociaal en democratisch ondernemerschap zijn de coöperatieven als instrumenten waarmee iedereen een rol kan opnemen in de economie. Hun werknemers wegen op het management van het bedrijf, de gebruikers sturen de ontwikkeling van een project en de burgers-investeerders kiezen ervoor om een project te ondersteunen dat beantwoordt aan hun behoeften en aan de noden van de gemeenschap. In deze tijd van digitale revolutie gaat de Brusselse Regering haar steun verlenen aan een coöperatief model 2.0 alsook aan coöperatieve platformen (het “platformcoöperativisme”). 

Ten slotte zal de tewerkstellingssteun aan een evaluatie worden onderworpen in de context van doelstelling 2.2. De Regering zal onderzoeken of kleine ondernemingen toegang hebben tot de nieuwe maatregelen in verhouding tot de verbintenissen van de SBA. 

De twee opeenvolgende golven van de COVID-19-crisis hebben de Brusselse economie zwaar getroffen. De maatregelen die genomen zijn, waartoe reeds beslist is of die nog voorbereid worden, zijn van drieërlei aard: 

1. steun aan ondernemingen in de vorm van premies en financiële facilitering: kaskrediet, huur, lening, waarborg,
2. voorlichtings- en begeleidingsmaatregelen om de crisis te boven helpen te komen, 
3. het uitrollen van maatregelen die tot doel hebben relancemaatregelen te stimuleren en te ontwikkelen in verband met de zwakke punten van onze economie die de crisis aan het licht heeft gebracht. Deze omvatten de reeds genomen maatregelen, maar ook het RHP – eerste luik, de essentiële elementen van het werkprogramma 2021 van de bevoegdheid Economie, waaronder met name bepaalde dossiers van het tweede luik van het RHP en de dossiers van de RRF die er betrekking op hebben. 

In dit verband zal, gezien de onzekere periode waarin we ons bevinden en die een zekere flexibiliteit vergt, en met het oog op een permanent overleg met Brupartners, de TF Economie, voorgezeten door de Staatssecretaris voor Economische Overgang, zich blijven bezighouden met de economische dossiers die onder haar bevoegdheid vallen, tot het einde van de COVID-19-crisis en de gevolgen daarvan.

• Initiatiefnemende Minister(s): Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek
• Geassocieerde Minister(s): Minister-President, De minister die bevoegd is voor Werk en Beroepsopleiding
• Gedeelde prioriteit
• Partners: Brupartners, Hub.brussels, Brussel Economie en Werkgelegenheid, Citydev.brussels, Net Brussel, Leefmilieu Brussel, Port.brussels, de Adviesraad voor Sociaal Ondernemerschap
• Organisaties die lid zijn van het stuurcomité: Brupartners, Hub.brussels, Brussel Economie en Werkgelegenheid, Citydev.brussels, Net Brussel, Leefmilieu Brussel, Port.brussels, de Adviesraad voor Sociaal Ondernemerschap

De SBA dateert uit 2016 en omvat 77 maatregelen die geïmplementeerd dienen te worden tegen 2025. De SBA wordt aan een evaluatie onderworpen, en dan meer bepaald ook de Business pass. De actualisering zal worden toegespitst op:  

• de werkwijze die vereist is om deze regeling om te vormen tot een begeleidings- en ondersteuningstool voor ondernemers binnen het economisch transitiebeleid. De clusters worden hierbij eveneens geëvalueerd. Het doel is om hiermee een juridisch-administratieve omgeving tot stand te brengen die gunstig is voor het ondernemerschap van de economische transitie (naar het model van CIREDE); 
• het versterken van de pijlers: 
  • starters ondersteunen (ontwikkelen van een gunstig klimaat en van steunmaatregelen, cf. lager); 
  • de toegang tot financiering vergemakkelijken en nieuwe instrumenten in stelling brengen (Transitiefonds, een maatregel vergelijkbaar met de winwinlening of de ‘prêt coup de pouce’ waarmee particulieren geld kunnen lenen aan ondernemingen en zelfstandigen met fiscaal voordeel in de vorm van een belastingkrediet, matchfunding);
  • ondernemers in moeilijkheden begeleiden; 
• het vrouwelijk ondernemerschap ondersteunen (de opkomst van vrouwelijke modellen bevorderen, de activiteiten van onderneemstersnetwerken steunen …). Deze actualisering moet bij voorkeur transversaal gebeuren.  

Sturende instantie: Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek  

Om de ontwikkeling van de buurthandel en van kwalitatieve en duurzame handelszaken te bevorderen, dienen de volgende acties ontwikkeld te worden:

• het nieuw gewestelijk schema voor handelsontwikkeling (GSHO) evalueren, heroriënteren en uitvoeren, rekening houdend met het moratorium op de vestiging van nieuwe grote winkelcentra en een beleid starten om handelsgronden te beheren; 
• leegstaande winkelruimten optimaal benutten; 
• “Open Soon” versterken en verder ontwikkelen door de opening van vernieuwende, duurzame en circulair georiënteerde zelfstandige winkels te bevorderen; 
• een incubatiestrategie uitwerken;  
• een strategie uitwerken voor de e-commerce. 
• Wat de ambachten betreft, moet het beleid van de Regering onder meer leiden tot: 
  • de totstandkoming van een label voor Brusselse ambachten om de ambachtswereld in Brussel zichtbaarheid te verlenen en te voorzien in zijn voortbestaan, rekening houdend met de definitie die federaal wordt gehanteerd;
  • de oprichting van een federatie en van het Huis van de ambachten, dat moet fungeren als het uitstalraam van de Brusselse ambachten en ambachtslieden, met een opleidingsatelier om roepingen aan te moedigen. 

Sturende instantie:Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek  

Het Brussels industrieplan moet geheroriënteerd worden zodat het de nieuwe regeringsprioriteiten weerspiegelt. Bij deze gedeeltelijke herziening moet rekening worden gehouden met de volgende maatregelen:

• de Brusselse industriële activiteit verankeren in een circulaire, koolstofarme en sociaal voorbeeldige economie; 
• steun verlenen aan een duurzame industrie 4.0 die deel uitmaakt van het stadsweefsel en beantwoordt aan de lokale behoeften; 
• bruggen bouwen tussen de industrie 4.0 en het steunbeleid voor ambachten; 
• in samenhang met het beleid inzake wetenschappelijk onderzoek en innovatie clusters ontwikkelen waarin grote bedrijven, kmo’s en starters worden samengebracht met universiteiten en hogescholen, telkens met hun respectieve spin-offs en onderzoekscentra, met het oog op de uitwerking van industriële projecten; 
• ondersteuning bieden aan ruimten gebruikt voor digitale fabricage. 

Sturende instantie: Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek; Minister bevoegd voor Energie en Leefmilieu  MinisterPresident 

De bestaande financiële instrumenten heroriënteren naar steun aan initiatieven van sociaal en democratisch ondernemerschap toe (in samenhang met Pijler 1 – Doelstelling 1) en de CoopUs maatregel evalueren zodat hiervan optimaal gebruik gemaakt kan worden. 

• Sensibiliseren en promotie voeren voor het sociaal ondernemerschap  
• Steun verlenen aan de ontwikkeling van coöperatieve platformen (coöperatieven 2.0.) en deze centraal plaatsen in de deeleconomie. 
• Voorzien in het voortbestaan van Coopcity. 

Sturende instantie: Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek 

Van bij het uitbreken van de COVID-19-crisis heeft de Regering binnen de grenzen van haar bevoegdheden een pakket economische maatregelen uitgevaardigd: premies voor ondernemingen, kaskredieten, leningen, centralisatie van de informatie via het nummer 1819 of de website hub.info, crisiscel voor noodbegeleiding ... . 

Na de eerste lockdown heeft de Regering in juli 2020 een relance- en herontwikkelingsplan gelanceerd met getroffen maatregelen en voorgestelde maatregelen. Deze laatste maatregelen werden uiteindelijk opgenomen in het werkprogramma voor 2021, rekening houdend met de begrotingsvergelijking. De pandemie heerst nog altijd en het valt op dit ogenblik moeilijk te voorspellen wanneer er een einde aan zal komen, noch welke de economische gevolgen ervan zullen zijn. 

In deze onzekere tijden is het nodig de crisissituatie verder op te volgen, maar het is ook van belang om lessen trekkend uit de crisis te proberen aan de toekomst te bouwen met de relancemaatregelen in de gebieden die noodzakelijk zijn voor de Brusselse economie. Daarom wordt de TF Economie voortgezet. 

Sturende instantie: Staatssecretaris voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek