Europese en internationale instellingen in Brussel

Sinds de lidstaten in 1997 hebben besloten om hier de zetel van de Europese instellingen te vestigen, is Brussel de hoofdstad van Europa.

Door de opeenvolgende uitbreidingen kwamen steeds meer Europese instellingen zich vestigen in het Brussels Gewest, waardoor er een echte Europese wijk ontstond.

Het Europees Parlement is de instelling die de 470 miljoen inwoners van de EU-lidstaten vertegenwoordigt. Als enige instelling van de Europese Unie die rechtstreeks door het volk wordt verkozen, oefent het Europees Parlement drie kernbevoegdheden uit: de wetgevende macht, de begrotingsbevoegdheid en de politieke controle van de Europese instellingen.
Hoewel de officiële zetel van het Parlement in Straatsburg ligt, komen de Europese volksvertegenwoordigers drie weken op vier samen in Brussel voor de bijkomende plenaire zittingen van de politieke fracties en de parlementaire commissies.

De Raad van de Europese Unie bestaat uit vertegenwoordigers van de regeringen van de EU-lidstaten. De Raad is het belangrijkste wetgevend orgaan en het politieke beslissingscentrum van de Europese Unie.

De Europese Commissie, de drijvende kracht achter het integratieproces omdat enkel zij initiatieven mag nemen omtrent de Europese wetgeving en toeziet op de naleving van de verdragen, is gevestigd in het Berlaymontgebouw.

Het Economisch en Sociaal Comité is een raadgevend orgaan dat werkgevers, vakbonden, consumenten en andere belangengroepen vertegenwoordigt, die samen het 'maatschappelijk middenveld' vormen. Het Economisch en Sociaal Comité geeft de mening van zijn leden te kennen en verdedigt hun belangen in de politieke besprekingen met de Commissie, de Raad en het Europees Parlement.

Het Comité van de Régio's is een raadgevend orgaan dat bestaat uit vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden. Het Comité van de Regio's moet vooraf worden geraadpleegd over EU-beslissingen op terreinen die de lokale en regionale overheden aanbelangen, zoals regionaal beleid, milieu, onderwijs en vervoer. Het is gevestigd in hetzelfde gebouw als het Economisch en Sociaal Comité.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is ook de zetel van Externe linkacht agentschappen van de EU: het Europees Defensieagentschap (EDA), het Uitvoerend Agentschap voor Onderwijs, Audiovisuele Middelen en Cultuur (EACEA), het Uitvoerend Agentschap voor Concurrentievermogen en Innovatie (EACI), het Communautair Bureau voor Visserijcontrole (CBVC), de Europese GNSS-toezichtautoriteit (GSA), het Uitvoerend Agentschap Onderzoek (REA), het Uitvoerend Agentschap Europese Onderzoeksraad (ERCEA) en het Uitvoerend Agentschap voor het trans-Europees vervoersnet (TEN-V UA).

De Europese instellingen hebben zich vooral gevestigd in de Leopoldwijk en de buurt rond het Schumanplein, een gebied dat is afgebakend door de kleine ring, de Stevinstraat, het Jubelpark en de Troonstraat. Hier vinden we de grootste concentratie van kantoren in het Brussels Gewest.

Op deze pagina's vindt u een overzicht van de grote internationale organisaties die in Brussel zijn gevestigd:

• organisaties die hun zetel hebben in Brussel
• organisaties met een vestiging in Brussel

De NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie), opgericht in 1949, is een strategisch en militair bondgenootschap dat vandaag 28 lidstaten telt uit Europa en Noord-Amerika. De zetel van de NAVO is gevestigd in Brussel.

De WDO (Werelddouaneorganisatie)
ijvert voor het economisch welzijn en de bescherming van de maatschappij ten bate van haar leden op nationaal niveau door de totstandkoming van een eerlijke, transparante en voorzienbare douaneomgeving te bevorderen. Dit komt de gewettigde internationale uitwisseling ten goede en maakt het mogelijk om fraude efficiënt te bestrijden.

Het Secretariaat-Generaal van de Benelux: de administratieve spil van de Benelux Unie.

Eurocontrol: deze instelling staat in voor de veiligheid van het luchtverkeer in Europa en heeft als opdracht een uniform systeem voor het beheer van het luchtverkeer in de 41 Europese staten uit te werken.

De Raad van Europa: de Raad van Europa (niet te verwarren met de Raad van de Europese Unie) streeft ernaar om overal in Europa gemeenschappelijke juridische en democratische principes uit te werken m.b.t. tot de Europese Conventie van de Mensenrechten en andere referentieteksten die verband houden met de bescherming van het individu. De Raad werd opgericht op 5 mei 1949 door 10 stichtende landen en telt vandaag 47 lidstaten. De zetel bevindt zich in Straatsburg, maar er is wel een verbindingsbureau in Brussel.

De VN (Verenigde Naties) werd opgericht in 1945 op initiatief van 51 Staten. De hoofdzetel bevindt zich in New York (Verenigde Staten), maar de VN heeft in Brussel een Regionaal Informatiecentrum voor West-Europa.

De UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation): het VN-agentschap gespecialiseerd in onderwijs, wetenschap en cultuur. De UNESCO wil in de eerste plaats de vrede en veiligheid in de wereld helpen behouden door de naties nauwer te laten samenwerken op het vlak van onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie, met het oog op een universeel respect voor rechtvaardigheid, de wet, mensenrechten en de fundamentele vrijheden. De zetel van de UNESCO bevindt zich in Parijs, maar Brussel is de thuishaven voor een Belgische Nationale UNESCO-Commissie, in het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

De UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees - Hoog Commissariaat van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen): de UNHCR, opgericht in 1950, is belast met het beschermen en ondersteunen van vluchtelingen. De zetel is gevestigd in Genève, maar de UNHCR heeft een regionale delegatie in Brussel voor de Beneluxlanden en de Europese instellingen.

De WHO (World Health Organisation - wereldgezondheidsorganisatie): de WHO stelt zich tot doel de gezondheid van de wereldbevolking te bevorderen. De hoofdzetel is gevestigd in Genève, maar de WHO heeft in Brussel een Bureau bij de Europese Unie.

De IAO (Internationale Arbeidsorganisatie): Brussel herbergt het Bureau van de IAO voor de Europese Unie en de Benelux.

UNICEF (kinderfonds van de Verenigde Naties): UNICEF verdedigt de rechten van het kind op internationaal niveau. Het Belgisch Comité bevindt zich in Brussel.

Het UNDP (United Nations Development Programme)
 is het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. Het UNDP ijvert voor verandering en geeft landen de beschikking over de kennis, ervaring en hulpmiddelen die hun bevolking nodig heeft om de levenskwaliteit te verbeteren.

De Wereldbank is ‘s werelds grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking. De Wereldbank zet zich vooral in voor de armste bevolkingsgroepen en landen. Het Bureau voor de Benelux en de Europese Unie is gevestigd in Brussel.

De AU (Afrikaanse Unie)
streeft ernaar de vrede te handhaven en de toepassing te bevorderen van de internationale verdragen die haar lidstaten in het bijzonder aanbelangen. De AU verenigt meer dan 50 Afrikaanse landen. De hoofdzetel is in Addis Abeba (Ethiopië) en er is een permanent bureau in Brussel.

De IOM (International Organization for Migration – Internationale Organisatie voor Migratie)
heeft tot doel om migranten, vluchtelingen en ontheemden over te brengen naar landen die hen een nieuwe thuis willen bieden. De IOM ijvert ook voor de overdracht van technologie naar ontwikkelings-landen. De IOM, opgericht in 1951, heeft haar hoofdzetel in Genève, maar beschikt over een bureau in Brussel.

De AER (Assembly of European Regions – Vergadering van Europese Regio's): het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is lid van de AER sinds 1994. Deze organisatie, die werd opgericht in 1985, is het grootste onafhankelijke netwerk van regio's in Europa. De AER telt meer dan 270 regio's uit 34 landen en 16 interregionale organisaties. Het is de politieke stem van haar leden en een forum voor de interregionale samenwerking.
De zetel van de AER is gevestigd in Straatsburg, maar Brussel heeft een bureau.

De aanwezigheid van tal van Europese en internationale instellingen maakt van Brussel een belangrijk beslissingscentrum. Heel wat niet-gouvernementele organisaties, federaties, consultancybureaus, persbureaus, enz. hebben zich gevestigd in de buurt van de Europese wijk.