Overslaan naar hoofdinhoud
Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Homepage

Een honderdtal brusselse scholen zet de ecologische transitie in

Op dinsdag 12 september heeft Brussels minister voor Klimaattransitie en Leefmilieu Alain Maron een bezoek gebracht aan de middelbare school Sainte-Bernadette in Oudergem, die in 2021 een Eco-School is geworden. “De Brusselse scholen verwelkomen elke dag ruim 250.000 leerlingen, naast het begeleidend personeel. Het zijn belangrijke leefplekken in ons Gewest. Hen helpen om positieve praktijken voor het milieu aan te nemen is dus essentieel in de strijd tegen de klimaatverandering, maar het is ook essentieel om onze jongeren positieve vooruitzichten voor de toekomst te bieden, want samen actie ondernemen via deze projecten geeft hun betekenis en versterkt het samenhorigheidsgevoel en de inclusie in de schoolgemeenschap.” De middelbare school Sainte-Bernadette is in 2021 aan het ‘Eco-School’-avontuur begonnen, om het welzijn en het schoolklimaat te verbeteren. “Toen in 2018 het stuurplan van de school moest worden opgesteld, was er bij het onderwijsteam een echte wens om een groenere dynamiek en acties te bewerkstelligen. Vanaf het begin zijn er nieuwe projecten ontstaan – eerst van de leerkrachten, die de leerlingen sensibiliseerden en hun steun en deelname verkregen, dankzij hun dynamiek en grote inzet”, legt adjunct-directrice mevrouw Soopramanien uit. Een Eco-School is een school die zich engageert voor een langdurig proces om haar milieu- en onderwijspraktijken voortdurend te verbeteren. Eco-Scholen ondernemen concrete actie om: afval te verminderen; duurzame mobiliteit te ontwikkelen; de biodiversiteit te verbeteren; voor gezonde en duurzame voeding te kiezen; het energieverbruik te verminderen en hernieuwbare energie te gebruiken; de geluidshinder te beperken; en duurzaam waterbeheer te ontwikkelen. Op Sainte-Bernadette heeft het groene team dat aan het begin van het project werd opgericht, samen met de leerlingen een vijftigtal acties uitgevoerd. Het meest zichtbare resultaat is de halvering van het restafval, dankzij een groot aantal projecten, waaronder: de installatie van afvalsorteerbakken, vervaardigd door de leerlingen van de afdeling Houtbewerking en bekleed met posters afgestemd op de door de leerlingen gebruikte producten; de aanleg van een compost, waar onder meer het afval van de afdeling Hotelschool terechtkomt en die wordt gebruikt door de afdeling Tuinbouw; de installatie van een recyclagepark voor het bouwafval; de afschaffing van de sandwichverpakkingen; het gebruik van herbruikbare verpakkingen voor de cateringdienst; de vervanging van de drankautomaten door waterfonteinen en de verdeling van drinkflessen aan het begin van het schooljaar; enz. In Oudergem heeft de Blankedelle-school een aanvraag ingediend om een Eco-School te worden. Elise Willame, schepen van Onderwijs: “Wij steunen onze scholen al bij het invoeren van nieuwe, milieuvriendelijkere gewoonten, zoals het vervangen van individuele snacks door soep, het verkrijgen van het Good Food-label voor warme maaltijden, het installeren van tennisballen onder stoelen om het lawaai te verminderen, het aanleggen van moestuinen, insectenhotels, enz. Ik ben erg blij dat de Blankedelle-school de algemene ‘Eco-School’-aanpak volgt. De vergadering van vandaag met het ‘green team’ van Sainte-Bernadette heeft me nieuwe ideeën gegeven om onze begeleiding aan te passen.” Op Brussels niveau moedigen de ‘Bubble’-programma’s (netwerk van leerkrachten die zich inzetten voor het milieu), het ‘Eco-schools’-label (scholen die een label krijgen voor hun milieuactieprogramma) en de milieuacties van scholen die financieel worden gesteund door de regering, de schoolgemeenschap aan aandacht te hebben voor het milieu, door de leerlingen te informeren en te betrekken, structurele veranderingen in de school door te voeren en de onderwijspraktijk van leerkrachten te veranderen. Concreet vertaalt zich dat in jongeren en hun leerkrachten die een tweedehandswinkel opzetten, naar een pmd-vrije school toewerken, workshops over waterverbruik organiseren, moestuinen aanleggen, een brigade van ‘kleine tuinmannen’ oprichten, enz.

Gepubliceerd op

Ce mardi 12 septembre, le Ministre bruxellois de la Transition climatique et de l’Environnement, Alain Maron, s’est rendu dans l’établissement secondaire Sainte-Bernadette à Auderghem, devenu une eco-school en 2021. « Les écoles bruxelloises accueillent chaque jour plus de 250.000 élèves, en plus du personnel encadrant. Ce sont des lieux de vie importants dans notre Région. Les aider à adopter des pratiques positives pour l’environnement est donc essentiel pour lutter contre le dérèglement climatique mais c’est aussi essentiel pour offrir des perspectives positives d’avenir à nos jeunes car agir ensemble dans ces projets leur apporte du sens et renforce le sentiment d’appartenance et d’inclusion dans la communauté scolaire. »

L’établissement secondaire Sainte-Bernadette s’est lancé en 2021 dans l’aventure de l’eco-school, afin de d’améliorer le bien-être et le climat scolaire. « Lorsqu’il a fallu élaborer le plan de pilotage de l’établissement en 2018, il y eut une réelle volonté pour l’équipe éducative d’adopter une dynamique et des actions plus écologiques. D’emblée, de nouveaux projets ont émergé – d’abord de la part des enseignants qui ont sensibilisé et obtenu l’adhésion ainsi que la participation des élèves, grâce à leur dynamisme et leur grand investissement » précise sa directrice adjointe, Madame Soopramanien. Une éco-school est une école engagée dans un processus pérenne d’amélioration continue de ses pratiques environnementales et éducatives. Les eco-schools, mènent des actions concrètes pour :

  • réduire les déchets ;
  • développer la mobilité durable ;
  • améliorer la biodiversité ;
  • opter pour une alimentation saine et durable ;
  • diminuer la consommation énergétique et utiliser des énergies renouvelables ;
  • réduire les nuisances sonores ;
  • et développer une gestion durable de l’eau.

A Sainte-Bernadette, la green team mise en place au début du projet a mené une cinquantaine d’actions avec les élèves. Le résultat le plus visible est la réduction de moitié des déchets résiduels, grâce à une multitude de projets, comme :

  • la mise en place de poubelles de tri électif construites par les élèves de menuiserie avec des affiches conçues sur mesure par rapport aux produits utilisés par les élèves ;
  • La création d’un compost qui reçoit notamment les déchets de la section cuisine et est utilisé par la section horticulture ;
  • l’installation d’un recypark pour les déchets de construction ;
  • la suppression des emballages des sandwichs ;
  • l’utilisation de contenants réutilisables pour le service traiteur ;
  • le remplacement des distributeurs de boisson par des fontaine à eau et la distribution de gourdes à la rentrée.

A Auderghem, le centre scolaire du Blankedelle a posé sa candidature pour devenir une eco-school. Pour l’Echevine de l’Enseignement, Elise Willame : « nous soutenons déjà nos écoles qui mettent en place de nouvelle habitudes plus vertueuses en matière d’environnement, comme par exemple le remplacement des collations individuelles par de la soupe, la labellisation Good Food des repas chauds, l’installation de balles de tennis sous les chaises pour réduire le bruit, l’aménagement de potagers, hôtels à insectes,… Je suis ravie que le centre scolaire du Blankedelle se lance dans cette démarche globale de l’eco-school. La rencontre d’aujourd’hui avec la green team de Sainte-Bernadette m’a donné de nouvelles idées pour adapter notre accompagnement.  »

A l’échelle bruxelloise, les programmes Bubble (réseau d’enseignants engagés en faveur de l’environnement), le label Ecoschools (écoles labellisées pour leur programme d’actions environnementales) et les actions environnements des écoles soutenues financièrement par le Gouvernement favorisent la prise en compte de l’environnement au sein de la communauté scolaire : information et participation des élèves, modifications structurelles de l’école et évolution des pratiques éducatives des enseignants. Concrètement, ce sont des jeunes et leurs enseignants qui créent une friperie, œuvrent pour une école sans PMC, organisent des ateliers sur la consommation de l’eau, installent des potagers, montent une brigade de « petits jardiniers », etc.